Rozszerzenie serca - przerost

              ROZSZERZENIE SERCA - PRZEROST

Jakkolwiek rozszerzenie serca jest w większości przypadków następstwem wady zastawek i innych mechanicznych przeszkód krwiobiegu, to występuje ono niekiedy także i bez widocznej przyczyny. Jego rozwojowi sprzyja zbytnie nadwyrężenie fizyczne, nadmierne jedzenie i picie, zwłaszcza piwa, a bardzo często silne, przeciągłe wzruszenia. Skutkiem gwałtownego wysiłku fizycznego może ono powstać nagle. Rozszerzenie serca występuje także niekiedy przy chorobach zakaźnych, kiedy to trujące wytwory przemiany materii (toksyny) zarazków chorobotwórczych osłabiają i zwątleją mięsień sercowy.

Zdarza się, iż rozszerzenie serca nastąpiło już z dawna, nie wywoławszy żadnych oznak chorobowych. Stopniowo ogarnia chorego osłabienie, dokucza mu krótki oddech, do czego przyłączają się omdlenia, aż wreszcie po dłuższym czasie występują oznaki zaburzenia wyrównawczego, jak przy wadzie zastawek sercowych ( pisałem o tym w poprzednim wpisie).

Jakkolwiek leczenie zaburzeń wyrównawczych jest identyczne z leczeniem wady zastawek, to należy je w początkowym stadium traktować z odrębnego punktu widzenia, przede wszystkim odpowiednio do ogólnego stanu organizmu. Ponieważ przy wszelkich zakłóceniach krwiobiegu wytwarza się bardzo nienormalny stosunek pomiędzy ilością krwi i soków ustroju z jednej, a siłą popędową serca z drugiej strony, to ograniczenie napojów i pokarmów płynnych wielce się może przyczynić do sprawieniu ulgi sercu. Niezależnie od tego należy dbać o wzmocnienie mięśnia, aby osiągnąć jego skurczenie. Doskonałym środkiem w tym w tym względzie są systematyczne, niezbyt męczące spacery.

Jeżeli chory cierpi na mało krwistość i osłabienie ogólne, to zaleca się dobre odżywienie i preparaty żelaza. Zawsze jednak należy wystrzegać się wysiłku i trzymać się spokojnego równego trybu życia i unikać napojów wyskokowych.

ZAPALENIE MIĘŚNIA SERCOWEGO.

Jak każde zapalenie, tak i zapalenie mięśnia sercowego bywa ostre i przewlekłe. Ostre (nagłe) jest objawem idącym w parze z zapaleniem wnętrza serca i polega na tworzeniu się drobnych ognisk ropnych, rozsianych po mięśniu sercowym. Towarzyszy mu silna gorączka ; leczy się je jak każde inne schorzenie gorączkowe ze szczególnym uwzględnieniem właściwości serca, stosując okład z lodem i digitalis – naparstnica. ( Dziś są już inne leki, bardziej lub mniej skuteczne ale decyduje o tym lekarz).

Zupełnie inaczej rzecz się ma z forma przewlekłą, wywołującą ściśle określone zmiany w mięśniu sercowym. Powstają tu stopniowo białawe plamy o zmiennych kształtach, rozsypane mniej lub bardziej obficie po całym mięśniu, zwłaszcza po lewej stronie serca. Plamy te noszą miano modzeli i są czymś w rodzaju blizn powstałych powstałych po zniszczonych włóknach mięsnych.

Jeżeli liczba i wielkość tych modzeli jest nieznaczna, to nie dają się one we znaki. O ile jednak zyskują na powierzchni i głębi, to stanowią bardzo poważny objaw. Te blaszki bliznowe występują wprawdzie na miejscu zniszczonych włókien mięśniowych, lecz nie są w stanie pełnić ich czynności. Stąd też mówi się, iż zdolna do pracy substancja sercowa stopniowo traci na sile i w końcu nie jest w stanie podołać swojemu zadaniu, skąd pochodzi silny zastój krwiobiegu na podobieństwo zaburzeń wyrównawczych, wywołanych wadą zastawek.

Przewlekle zapalenie mięśnia sercowego powstaje przypuszczalnie wskutek przeziębienia, uszkodzenia (upadek, uderzenia w piersi) wstrząsu nerwowego lub chorób zakaźnych. Najgłówniejszą jednak przyczynę stanowią prawdopodobnie zmiany w żyłach wieńcowych, wywołujące pogorszenie warunków odżywczych mięśnia. Znajdująca się w komorach serca krew nie ma nic wspólnego z odżywieniem mięśnia, posiadającego jak każdy inny narząd swe własne tętnice i weny.

Te zmiany a naczyniach krwionośnych serca zachodzą stosunkowo często i miewają rozmaite przyczyny. Tak więc np. choroby przemiany materii, jak dna i cukrzyca doprowadzają do choroby naczyń wieńcowych, jak również przewlekłe zapalenie nerek i podeszły wiek. Silne zmiany w ścianach naczyń krwionośnych wywołują też niektóre trucizny, zwłaszcza nadmiar alkoholu i palenie tytoniu oraz zatrucie ołowiem (ołowica) zachodzące w niezliczonej ilości wypadków.

Objawy przewlekłego zapalenia mięśnia sercowego są, jak to już zaznaczyłem, nadzwyczaj podobne do oznak wady zastawek. Leczenie jest podobne zarówno co do diety, jak i środków leczniczych. Obraz choroby odznacza się charakterystyczną cechą, jeżeli zachodzi silne zwężenie tętnic wiecowych. Chory doznaje zarówno meczących, jak i dotkliwych napadów znanych pospolicie pod nazwą dusznicy bolesnej.

Powstaje wtedy nagle silny ból o druzgocącej gwałtowności, promieniujący do lewego ramienia, lewego barku aż do samych pleców, trwający niekiedy kilka godzin. Przyłącza się do tego przygnębiające uczucie trwogi i silny niepokój. Po przejściu napadu pozostaje uczucie zupełnego zdruzgotania, po którym powoli przychodzą do siebie.

Napady te mogą występować pojedynczo z wielkimi przerwami, zdarza się jednak, że następują po sobie w bardzo krótkich odstępach czasu. Pomoc lekarska jest nieodzowna.