Inne choroby krwi - blednica.

INNE CHOROBY KRWI

BLEDNICA

Blednica najbardziej atakuje płeć żeńską, zwłaszcza w czasie dojrzewania płciowego. Istota tej choroby jest przemiana czerwonych ciałek krwi, których barwniki (hemoglobina) doznaje dużego zubożenia. Rozwój blednicy odbywa się stopniowo, powolnie, że jej skutki może zauważyć osoba dotknięta tą chorobą dopiero wówczas, gdy choroba osiągnęła pewne stadium. Otoczeniu wpada w oczy postępująca bladość osoby dotkniętej tą chorobą, podczas gdy sama chora dopiero z czasem zacznie uskarżać się na liczne dolegliwości, z każdym dniem uciążliwsze. Przede wszystkim cierpi

na nieprzezwyciężone zmęczenie i ociężałość członków ciała, wskutek czego nie mają chęci do jakiegokolwiek rodzaju zajęć i ledwo z wysiłkiem są w stanie podołać swoim obowiązkom. Dołączają się do tego bóle głowy, częste bicie serca, osobliwie podczas chodzenia i wstępowania po schodach, brak apetytu, dolegliwości żołądkowe i uporczywe obstrukcje. Przy lada wysiłku pojawiają się zawroty głowy, niekiedy nawet omdlenia, wywołane zaburzeniami cyrkulacji w naczyniach krwionośnych mózgu. Jednym z najbardziej widocznym objawem blednicy jest nieprawidłowość periodów (miesiączek); pojawiają się to po nazbyt krótkich, (według lekarzy) to znowu po nadmiernie długich przerwach, i połączone są zazwyczaj z nader obfitym upływem krwi.

U wielu cierpiących na blednicę, zwłaszcza zaś u tych, zwykli przy pracy głęboko pochylać głowę -

lubią to czynić dzieci – pojawiają - się częste krwawienie z nosa, nie dające się niemal zatamować.

Wg lekarzy, wyjaśnienie różnych obrazów chorobowych blednicy tkwi w znaczeniu hemoglobiny dla ustroju. Jest ona bowiem najważniejsza częścią składową czerwonych ciałek krwi, która wchłania najważniejszy żywioł życia wszystkich istot – tlen (kwasoród) i za pośrednictwem krwiobiegu udziela go wszystkim członkom ciała. Dlatego wraz z uszczupleniem hemoglobiny następuje zmniejszenie dostarczenia tlenu do organizmu, obniżają się procesy oksydacji (utlenienia), a w następstwie tego całe ciało to odczuwa.

Blednica sama przez się, pominąwszy liczne dolegliwości jakie sprawia, nie jest bynajmniej chorobą niebezpieczną; nie należy jej jednak nigdy lekceważyć, albowiem na jej gruncie łatwo może rozwinąć się gruźlica i wada zastawek sercowych. Nie są wcale rzadkimi wypadki, kiedy nierozsądni rodzice uważają swoje chore dzieci na blednicę, za znużone i niechętne do pracy, po prostu za leniwe i uparte; karzą je, zmuszają je do pracy, a tym samym sposobem zakładają podstawę do ciężkich chorób u swoich dzieci. Jeżeli dzieci okazują zmęczenie i lenistwo, należy zawsze zbadać je przez lekarza, aby stwierdzić przyczynę tych zmian.

Leczenie blednicy wymaga rozsądnego trybu życia, tak pod względem cielesnym, jak i duchowym, oraz używanie żelaza, które jest specyficznym środkiem leczniczym przeciw zubożeniu krwi w zawartość hemoglobiny, zawierającej w sobie z natury pierwiastek żelaza.

Zwłaszcza ważnym jest dla chorych zupełny odpoczynek fizyczny, którego natrętnie domaga się zakłócony w swoich czynnościach organizm. Jest to jaskrawym błędem, gdy stale zmęczone dzieci zniewala się do długich spacerów, na podstawie że świeże powietrze działa dobrze, i pod pozorem, iż nie powinno się zezwalać na stan obojętnej apatii, a raczej trzeba gwałtownie wyrwać dzieci ze stanu ociężałości. Oczywiście wdychanie świeżego powietrza jest bardzo korzystne dla organizmu, ale tylko wtedy gdy nie jest ono okupione nadmiernym wysiłkiem ciała. Bardzo korzystnie działa codzienne nacieranie zimną wodą. Pożywienie powinno być lekko strawne, obfitować w jarzyny i owoce, należy unikać środków drażniących, napojów wyskokowych, ostrych przypraw korzennych.

Polecane jest spożywanie mleka. Wystrzegać się przepracowania umysłowego.

O ile choroba jest bardzo dokuczliwa i uporczywa, zaleca się picie wód mineralnych, zawierających

związki chemiczne żelaza.

Dokładniejszych informacji należy szukać u lekarza, ja tylko zaznaczyłem istnienie takiego problemu.               

Rozszerzenie żył - żylaki.

ROZSZERZENIE ŻYŁ - ŻYLAKI

Jedno z najliczniej występujących zboczeń u żył jest ich rozszerzenie. Zdarza się ono częściej, niż rozszerzenie tętnic. Chorobą tą dotkniętą bywa zazwyczaj nie poszczególna żyła, lecz całe rozgałęzienie. Deformacje, zachodzące w takich wypadkach polegają na tym, iż proste w normalnych warunkach żyły przybierają formę zwojów, wydymając się na kształt guzów. Ścianka zagrożonego naczynia ulega skutkiem chronicznego zapalenia znacznemu zgrubieniu. Mimo to pęka z łatwością i krwawi z najlżejszego powodu. Przyrodzona słabość ścianek jest prawdopodobnie przyczyną tego łatwego pęknięcia.

Jeżeli więc zajdą okoliczności, wśród których ciśnienie wewnętrzne żyły wzrasta, to nie jest ona więcej w stanie transportować krwi z należytą energią, następuje zastój, wskutek którego osłabione ścianki żył stopniowo tak się rozciągają, że w końcu powstaje labirynt z guzów i zwojów. Stan taki tym łatwiej się wytwarza, iż zużyta krew, dążąca przez żyły do serca, płynie wolno, skutkiem czego wywierany ze strony otoczenia nacisk, z łatwością powoduje jej zastój.

Najczęściej w taki sposób zagrożone bywają żyły goleni, miednicy i odbytu. Rzadziej, acz zawsze jeszcze dość często, zdarza się rozszerzenie żył w udach i zewnętrznych narządach płciowych, zwłaszcza u kobiet. Splot żył z powrózka nasiennego u mężczyzn jest typowym miejscem rozdęcia

prowadzącym do pęknięcia żylaka. Najpospolitszą formą tego ostatniego jest rozszerzenie żył w nodze i hemoroidy, nie będące niczym innym, jak węzłem żylaka.

ZAPALENIE ŻYŁ – pozostaje w bezpośrednim związku ze skrzepem, gdyż ten ostatni bywa następstwem pierwszego. Dlatego też wszystko, co dotyczy skrzepu, odnosi się w równej mierze do zapalenia żył.  

Zatkanie naczyń krwionośnych

ZATKANIE NACZYŃ KRWIONOŚNYCH - SKRZEPY

Zarówno w tętnicach, jak i w żyłach mogą zachodzić procesy, powodujące zupełne lub częściowe zwapnienie tych naczyń na krótszej lub dłuższej przestrzeni. Przyczyną tego bywają chorobowe zmiany w ściankach naczyń, zwłaszcza skutkiem zwapnienia, jak również osłabieniem serca, wywołane jego wadą, otłuszczeniem, przemęczeniem po ciężkiej chorobie i w ogóle wyczerpaniem.

Z powoli toczącej się krwi wydzielają się białe i czerwone ciałka oraz fibryna, i zbijają się w kłębki,

tworzą w końcu rodzaje czopów, skrzepów w formie  wielkości grochu, a niekiedy dłuższego słupka. Skutki tego zatkania nie dają długo na siebie czekać. Ulubionym miejscem skrzepu są dolne kończyny, zwłaszcza w następstwie żylaka, o ile w skutek operacji nie znajdzie on sobie innego miejsca.

Przebieg choroby jest następujący: noga nagle silnie nabrzmiewa, powierzchnia jej napręża się, czemu towarzyszy nieznośny ból. Wszelkie poruszenie nogą jest niemożliwe, zarówno z powodu bólu, jak i wskutek opuchnięcia, cierpienia nie daje się z pewnością przewidzieć. Przy sprzyjających warunkach odpowiednim leczeniu skrzep może stopniowo zniknąć, albo przynajmniej, straciwszy nieco na objętości, umożliwić przepływ krwi. Zdarza się, że pozostałe resztki skrzepu wapnieją, tworząc tzw. kamyk żylny (chorobie tej ulegają najczęściej żyły). Oba przypadki, tj. zwapnienie lub zmniejszenie się skrzepu należą do najszczęśliwszych. Gorzej bywa, gdy skrzep mięknie i rozpada się na części. Przebieg ten komplikuje się jeszcze, gdy do dotkniętego chorobą organu przenikną mikroby, wywołujące ciężkie zakażenie krwi. Nawet w wypadkach nie zakaźnego wyniku nie obywa się bez poważnego niebezpieczeństwa, gdy cząstki rozmiękłego czopa, prądem krwi porwane, osadzą się w innym, węższym miejscu arterii. Przebieg ten, tzw. zator, miewa groźne, niekiedy śmiertelne następstwa, gdy zagrożona część ciała zupełnie jest odcięta od dopływu krwi. W przypadkach, gdy zator dostanie się do rozgałęzienia arterii, chwilowe zatamowanie krwi ustaje, a zagrożone miejsce otrzymuje krew z drugiej strony. Jeżeli jednak oderwane cząstki czopka uwięzną w naczyniu, będącym krańcową odnogą arterii, to pozbawiony krwi organ obumiera i ginie.

Następstwa takiego zdarzenia bywają różne, zależnie od miejsca zatkania. Natychmiastowa śmierć następuje, gdy zator przeniesiony zostaje do serca, lub płuc, gdy zaś dostanie się do mózgu, by utkwić tam w jakimś naczyniu, następuje apopleksja. Wszędzie, gdziekolwiek się zjawi, szerzy zniszczenie, nawet gdy nie powoduje śmierci.

Leczenie może być, rzecz prosta, stosowane tylko tam, gdzie choroba przebiega w sposób powolny.

Najpospolitsze wypadki praktyki lekarskiej, to zatory w nodze, gdyż zazwyczaj stanowią one następstwo żylaka. Zdarzają się one też dość często w połogu.

Wysokie ułożenie zagrożonego organu, absolutny spokój i stałe działanie wilgotnego ciepła – to najprostsze sposoby leczenia. Unikać należy zimna, gdyż pod jego wpływem naczynia ulegają skurczeniu, co szkodliwie działa na pozbawione dopływu krwi żyły. W pewnych przypadkach nieodzowna jest pomoc chirurga, zawsze zaś konieczna jest opieka lekarska. Przypuszczenie, iż można leczyć wyłącznie zagrożoną część organizmu, nie znając najdokładniej jego całości, jest fatalną pomyłką.

ROZSZERZENIE TĘTNICY - TĘTNIAK

Tętniakiem nazywamy częściowe rozszerzenie żyły, której ścianki straciły na wytrzymałości i elastyczności. Gdy ciśnienie krwi w naczyniach z jakiejkolwiek przyczyny wzrasta, to chorobliwie zdeformowane miejsca nie są w stanie stawić mu dostatecznego oporu. Ustępują one pod naporem, ale wskutek utraty dawnej elastyczności nie powracają już do pierwotnej formy.

Następstwem tego jest nie znikające już rozszerzenie zaatakowanego miejsca, przybierające najrozmaitsze formy, bądź równomiernego rozszerzenia na całej przestrzeni, bądź worka, bądź wrzeciona. Im większą jest średnica danej żyły, tym większe rozmiary przybiera tętniak. Stąd wynika, że największe tętniaki przypadają na największą tętnice naszego organizmu – aortę. O takich tętniakach właśnie piszę. Mniejsze tętniaki są dość częste. Objawy cierpienia wywołane przez tętniaki, bywają różne, zależnie od miejsca, w którym powstały i organu, podlegającego naciskowi. Mogą się stąd wywiązać dolegliwości serca, jak i oddechu, zdarzają się też wypadki bez wszelkich symptomów. Zdarza się że rozwijający się w kierunku klatki piersiowej tętniak tak silnie na nią napiera, iż pod jego wpływem zanikają stopniowo kości i mięśnie, a napełniony krwią guz zachodzi bezpośrednio pod skórę. Śmiertelny wynik jest w ciężkich wypadkach nieunikniony. Może on nastąpić pod postacią zaburzenia wyrównawczego w czynności serca, albo wskutek pęknięcia guza i następującego potem krwotoku.

Pęknięciu ulegają i mniejsze guzy, bywa to jednak mniej niebezpieczne, gdyż rana się zamyka i zabliźnia.

Leczenie bywa trudne i nie zawsze daje skutek pozytywny, mimo usiłowaniu doprowadzenia do rozszerzenia naczynia do stanu pierwotnego.          

Zwapnienie tętnic

CHOROBY NACZYŃ KRWIONOŚNYCH

ZWAPNIENIE TĘTNIC

Punktem wyjścia dla zwapnienia naczyń krwionośnych jest zapalenie ścianek naczyń krwionośnych

które może powstać w jakim kol wiek miejscu w obwodzie rozgałęzienia wielkiej tętnicy aż do jej najdelikatniejszych odnóg.

Ścianka tętnicy (arteria) składa się z trzech, dających się wyraźnie odróżnić warstw : wewnętrznej, środkowej i zewnętrznej. Pomiędzy warstwami znajduje się elastyczna błona o falistym kształcie, której grubość u wielkiej tętnicy jest znaczna. Najgrubszą jest warstwa środkowa, składająca się z prążkowanych okrężnie ułożonych mięśni i gęstej sieci włókien elastycznych, których gęstość odpowiada grubości arterii.

Arterie posiadają dzięki tej budowie nadzwyczajną elastyczność. Wyjęta z ciała osoby nieżyjącej, arteria daje się rozciągnąć jak guma i odzyskuje z powrotem swą postać, gdy siła rozciągająca przestanie działać. Na tej rozciągliwości polega krążenie krwi, która dzięki tej elastyczności ścianek naczyń krwionośnych jest jakby przepychana na przód.

W części z wiekiem, w części zaś w skutek procesów natury patologicznej powstają na wewnętrznych ściankach arterii ogniska zapalne ; mogą się one wytwarzać we wszystkich miejscach systemu arteryjnego, począwszy od zastawek serca do najdelikatniejszych naczyń krwionośnych. Ogniska te przechodzą najróżniejsze fazy, z których ostatnia zwie się zwapnieniem, gdyż na zaatakowanych miejscach osiadają sole wapniowe. Stąd pochodzi, iż w bardzo wybitnych wypadkach na ściankach arterii powstają porostu blaszki z wapnia, dochodzące niekiedy do rozmiarów, że mogą wypełnić długie przestrzenie naczyń krwionośnych.

Największą skłonność do zwyrodnienia okazuje się wielka tętnica w odcinku piersi i brzucha, tworząc jakby rurę wapienną. Wyraz „skleroza” oznacza stwardnienie, stąd nazwa choroby („skleroza arteryjna”).

Rzecz prosta, iż zmiana ta w przypadku tak elastycznych ściankach arterii musi mieć bardzo szkodliwe znaczenie dla całej sieci naczyń krwionośnych, albowiem po zaniku pierwiastków elastycznych krążenie jest utrudnione. Aby pokonać przeszkody, lewa połowa serca zmuszona jest do usilnej pracy i przerasta (hypertorfuje). Nie jest jednak jedynym następstwem. W skutek chropowatości ścian wewnętrznych, pokrytych blaszkami wapnia, osiadają na nich wydzielone z krwi cząsteczki stałe, stopniowo się sklepiające. Cząsteczki te, złożone z białych i czerwonych ciałek krwi i fibryny, zwą się skrzepami i miewają częstokroć najfatalniejsze znaczenie dla organizmu.

Na ogół można stwierdzić zwapnienie za objaw starości, zdarzają się jednak liczne wypadki wyjątkowo wczesnego pojawienia się tej choroby. Wielu mija ich zupełnie. Duże znaczenie dla rozwoju tej choroby oprócz normalnych procesów chorobowych mają m.in. nadużywanie alkoholu, podagra, ołowica, choroby zakaźne, bywają częstymi przyczynami zwapnienia.

Zależnie od miejsca powstania i od stopnia rozprzestrzenienia następstwa choroby mogą być różne.

Przy chorobie aorty, posiadającej dla obiegu krwi najważniejsze po sercu znaczenie, powstają z biegiem czasu podobne objawy, jak przy wadzie zastawek sercowych.

Serce, zmuszone wskutek zwolnionego obiegu krwi do większego wysiłku, z początku hypertrofuje, następnie rozszerza się, zastawki przestają się domykać i w końcu powstają wszystkie objawy wady zastawek serca.

Jeżeli stwardnieniu ulegają naczynia wieńcowe serca, to wnętrze ich znacznie się zwęża, a mięsień sercowy nie otrzymuje niezbędnej do swego odżywienia krwi. Wynikają stąd komplikacje, pod nazwą kurczu serca, przypominają w zupełności bolesne ataki, towarzyszące zapaleniu mięśnia sercowego.

Z organów wewnętrznych zwłaszcza nerki doznają znacznego uszkodzenia skutkiem zwapnienia arterii. Powstająca w tkankach nerkowych deformacja zapalna prowadzi do częściowego zaniku; ponieważ towarzyszy temu ciągłe zmniejszanie i kurczenie nerki, więc choroba ta otrzymała miano „marskiej nerki”. Jest to jedna z najcięższych chorób, którym podlega ludzki organizm.

Niekiedy zaatakowaną bywa tętnica nogi, zasilająca krwią stopę. O ile ulegnie ona tak znacznemu zwężeniu, iż dopływ krwi zostaje zatamowany, powstaje zjawisko, znane pod nazwą zgorzeli starczej, występuje bądź na jednym, lub na kilku palcach u nogi. Tkanki obumierają z braku pożywienia i czernieją wysychając, jak mumia. Przebieg ten jest nadzwyczaj bolesny i często wymaga interwencji chirurgicznej.

Najbardziej może znanym następstwem zwapnienia apopleksja (udar), powstający na wskutek pęknięcia arterii mózgowej. Chociaż nie każdy wypadek apopleksji musi być wynikiem zwapnienia naczyń krwionośnych, Mogą ją wywoływać i inne przyczyny, powodujące zmiany w ściankach naczyń krwionośnych, zła dieta, alkohol itp. Jeżeli w naczyniach krwionośnych z jakichkolwiek pobudek, np. wskutek nadmiernego pobudzenia, nadmiernego rozgrzania się, obfitego pokarmu z dodatkiem alkoholu itp. nastąpi zwiększenie ciśnienia krwi, to zdarza się że dotknięte zwapnieniem miejsca po utracie elastyczności nie są w stanie oprzeć się naciskowi i pękają, zalewając krwią okoliczne części mózgu. Ulega on wtedy mniejszemu lub większemu uszkodzeniu, zależnie od obfitości wylewu, co z kolei wywołuje znaczniejszy, lub słabszy paraliż mózgu.

Poza higienicznymi rozsądnym trybem życia, nie dopuszczającym do organizmu wpływów chorobotwórczych, środków ochronnych przeciw sklerozie są mi nie znane. O ile chodzi o zwapnienie, jako objaw starości, wskazane jest wystrzeganie się potraw zawierających wapń aby uniknąć wprowadzenia do organizmu soli wapniowych. Należy używać przeważnie potraw roślinnych, jarzyn i owoców, pozbawionych niemal zupełnie wapna.      

Zapalenie osierdzia, wodna puchlina osierdzia

ZAPALENIE OSIERDZIA

Z

Zapalenie osierdzia pozostaje zazwyczaj w związku z innymi, poprzedzającymi je chorobami, najczęściej z reumatyzmem stawów (gościec stawowy). Aczkolwiek choroby zakaźne bywają najczęstszą przyczyną zapalenia osierdzia, zdarzają się jednak wypadki, których właściwe pochodzenie pozostaje zagadką. Osierdzie nie tylko stanowi workowata osłonę serca, lecz jest ono za pośrednictwem błony ( z tzw. listka) zrośnięte z mięśniem sercowym. Pomiędzy dwoma listkami sercowymi znajduje się wąska wklęsłość, zawierająca odrobinę płynu w rodzaju surowicy. Wklęsłość ta bywa siedliskiem zapalenia.

Płaszczyzny listków tracą najpierw swój połysk, stając się zupełnie matowymi, na wewnętrznej powierzchni osierdzia tworzy się następnie tzw.wypocina zapalna w postaci cienkiej, delikatnej błony, rozpościerającej się coraz bardziej i przeistaczającej się w gruby modzelowaty nalot szaro żółtawej barwy, który wskutek ruchu serca i powstającego stąd tarcia nabiera dziwnie kosmatego wyglądu, skąd pochodzi nazwa „kosmate serce”.

Niezależnie od wydzielania się włóknistej substancji (fibryny) tworzy wypocina ciekła, która bywa, zależnie od charakteru choroby, wodnistą (surowiczą), ropną, lub krwawą. Wylew jej powoduje rozszerzenie osierdzia i bywa niekiedy taki obfity, że całkowicie pokrywa serce i napiera na płuca.

Krwawe wylewy są zazwyczaj następstwem ciężkiej, złośliwej choroby, powodującej zasadnicze zmiany w krwi. Do takich należy gruźlica, ospa, plamica itp. Zapalenie osierdzia przy gruźlicy może przejść w stan chroniczny, nie bywa ono jednak tak silne, aby serce pod naciskiem ciążącego nad nim płynu miało w końcu odmówić posłuszeństwa. Wyniki i skutki zapalenia osierdzia bywają rozmaite. Zupełne wchłonięcie wsiąku i powrót do warunków normalnych, to najpomyślniejsze rozwiązanie tej choroby. Niestety jest ono rzadkie. Częściej się kończy na tym, że oba listki serca zlepiają się bądź częściowo, bądź całkowicie.

Choroba ta może np. przy reumatyzmie stawów, tej tak niebezpiecznej dla wszystkich części serca dolegliwości, rozwinąć się bez specjalnych cierpień. W innych zaś przypadkach wzbudza ona silne bóle w dołku sercowym, zaparcie oddechu i duszność. Może jej towarzyszyć bardzo podwyższona temperatura, lub na odwrót, zupełnie brak gorączki, zależnie od choroby pierwotnej. Przy obfitszym wysięku powstaje w okolicy serca wypukłość i wywiązuje się uciążliwe zaparcie oddechu.

Zrośnięcie listków sercowych może pociągnąć za sobą poważne zaburzenia serca. Jeżeli wysięk jest tak silny, że nie jest w stanie oprzeć się jego naporowi, wtedy wynik jest śmiertelny. Ale i tu przebieg zależy całkowicie od choroby pierwotnej.

Leczenie zależy całkowicie od poszczególnego przypadku schorzenia.

WODNA PUCHLINA OSIERDZIA

Wodna puchlina różni się od zapalenia osierdzia swym charakterem niezapalnym oraz brakiem zarówno, ciekłych wypocin. Nie występuje ona samodzielnie, będąc tylko częściowym objawem ogólnej puchliny i idąc zazwyczaj w parze z wadą serca i chorobą nerek. Zaburzenia w obu tych organach powodują znaczny zastój w krążeniu krwi, który z kolei wywiera tak silny napór na naczynia krwionośne, że surowica wyciśnięta zostaje przez ścianki arterii i wnika w otaczające je tkanki i zagłębienia organizmu.

Silne zaparcie tchu jest objawem tej choroby, nie wyróżnia się ono jednak zbytnio na tleo ogólnej niemocy. Przebieg i wynik tego cierpienia zależą w zupełności od charakteru choroby zasadniczej.

MUSZĘ TU DODAĆ – te wiadomości są tylko informacją ogólną, żeby po prostu się zainteresować problemem, dlatego nie opisywałem jakie są zabiegi chirurgiczne, przy danej chorobie np. wadzie zastawek, chorobie serca, sposobach leczenia o tym decyduje lekarz.       

otłuszczenie serca, nerwica serca, nerwowy ból serca.

OTŁUSZCZENIE SERCA

Tłuszcz znajduje się przy zdrowym sercu w rozmaitych miejscach jego powierzchni, zwłaszcza w jego wgłębieniach i bruzdach. Gdy naturalna ilość tego tłuszczu nadmiernie wzrośnie, powstaje otłuszczenie serca, które może dojść do takich rozmiarów, że naokół serca powstaje coś w rodzaju grubego, zamkniętego worka, otoczki z tłuszczu. W większości przypadków otłuszczenie nie ogranicza się do powierzchni, lecz przenika w głąb, mięśnia sercowego. Jak przy chronicznym zapaleniu mięśnia substancja mięśniowa zmienia się w tkankę bliznową, tak przy otłuszczeniu serca przechodzi ona w tkankę tłuszczową. Wynikiem obu przypadków jest brak siły w mięśniu sercowym. Jakkolwiek otłuszczenie serca jest zjawiskiem dość częstym, stanowi ono zawsze częściowy objaw ogólnego stłuszczenia całego organizmu. Podlegają mu zawsze osoby, hołdujące uciechom obficie zastawionego stołu, i niedbającego mimo nadmiernego jedzenia o odpowiedni ruch fizyczny. Otłuszczeniu serca sprzyja nadużywanie napojów alkoholowych, a więc wina, piwa, wódki, oraz nadmierne spożywanie potraw mącznych i słodyczy.

Ogólna otyłość i otłuszczenie serca są u wielu kobiet następstwem połogu lub ustania menstruacji. Wiadome jest że kobiety z wiekiem bardzo prędko tyją. Objawy otłuszczenia serca zależą całkowicie od stopnia stłuszczenia. Średnie otłuszczenie powoduje krótki oddech i bicie serca, a przy większym wysileniu niepokój w okolicy serca i astmę. Groźniejsze zaburzenia następują w wypadkach silniejszego otłuszczenia, połączonego z tłuszczowym zwyrodnieniem mięśnia, gdyż serce ma mniej siły, aby przecisnąć krew przez główne arterie organizmu. Następuje więc zastój w krążeniu krwi, dając całkowicie obraz zaburzeń wyrównawczych w czynności serca. Niemal zawsze czynność ta słabnie i zmniejsza się puls.

Cierpienia, powodowane otłuszczeniem serca mogą trwać długie lata, przerywane niekiedy przez okresy lepszego samopoczucia. Nagły ubytek sił serca, poprzedzany wysileniem lub wzruszeniem psychicznym, może sprowadzić na pacjenta udar serca i natychmiastową śmierć.

Zachowanie odpowiedniego trybu życia jest najpewniejszą drogą do wyzdrowienia, ale właśnie ono to stanowi dla pacjenta często trudności nie do przezwyciężenia. Wszystkie przepisy lekarskie znajdują się w sprzeczności z tym, do czego pod względem wyboru potraw, napojów, palenia, snu i ogólnych warunków do jakich pacjent był przyzwyczajony. Z chwilą, gdy najdotkliwsze cierpienia ustępują, chory powraca do dawnego, przyjemnego trybu życia, póki ponowny atak nie zmusi go zbawiennej wstrzemięźliwości.

Co się tyczy ogólnych środków zaradczych, to należy wystrzegać się przejedzenia, wglądnie nadużycia pokarmów płynnych, oraz możliwie unikać węglowodanów tj. potraw skrobiowych i zawierających cukier. Do takich należą wszelkiego rodzaju słodycze, chleb, ryż, kasza itd. Wolno używać tłuszcze, gdyż zupełnie wyłączenie takich dwóch grup pokarmowych, jak węglowodany i tłuszcze, nie obyłoby się bez szkodliwych następstw dla organizmu.

Prócz tego nieodzowny jest systematyczny ruch fizyczny i regularne spacery, a przy sprzyjających warunkach leczenie terenowe i picie z lekka rozwalniających wód. Wszystko to jednak musi być przeprowadzone oględnie i pod kontrolą lekarza, aby uniknąć wszelkiego wysilenia mięśnia sercowego.

Ataki astmy ustępują zazwyczaj, gdy chory położy się w ciemnym pokoju, wyciągnąwszy ręce i nogi poziomo. Ulgę przynosi również mocna kawa. Przy dłuższym cierpieniu zaleca się okłady z lodu w okolicach serca.

NERWICA SERCA

Aczkolwiek bicie serca bywa zwykłym objawem jego wady organicznej, występuje ona często jako samodzielna choroba. Serce, jak zresztą wszystkie inne organy, pozostaje pod wpływem ustroju nerwowego. Posiada ono wielki zasób włókien i komórek nerwowych, co tłumaczy nam wielką wrażliwość, z jaką reaguje na najlżejsze wzruszenia, przyspiesz w okamgnieniu szybkość tętna.

Nerwowemu biciu serca ulegają przeważnie osoby małokrwiste i słabowite, których nerwom brak odporności. Przyczyny tego mogą być rozmaite. Wielką rolę gra wyczerpanie umysłowe, blednica zbyt długie karmienie,rozwiązłość płciowa, i rekonwalescencja po ciężkiej chorobie. Nerwowe bicie serca może też być wywołane refleksyjnie tj. odruchowe przy innych dolegliwościach.

Pojedyncze ataki mogą trwać od kilku minut lub godzin do wielu dni, jak zresztą długość samej choroby bywa rozmaita.

Ataki rozpoczynają się często od dziwnego uczucia w okolicach serca. Chory doznaje silnego niepokoju i wrażenia, że serce mu przestanie bić. Wielu chorych uskarża się na duszność i brak oddechu, na czoło występują krople zimnego potu. Nierzadko są też mdłości i omdlenia. Rzecz jasna, iż te dolegliwości nie zawsze występują z jednakową siła. W przeważanej większości wypadków maja one charakter umiarkowany, ale i wtedy są nadzwyczaj przykre.

Po przejściu ataku następuje wielkie osłabienie, natomiast z małymi wyjątkami ataki te nie mają szkodliwych następstw.

Leczenie powinno mieć na względzie podwójny cel : zwalczenie pojedynczych ataków i usunięcie przyczyn tej choroby. Dla osiągnięcia pierwszego celu należy uwolnić chorego od wszystkich krepujących go części odzieży, pootwierać okna, położyć zimny okład w okolicy serca i dać mu do picia uspokajający napój np. wodę z cytryną itp. Jeżeli to zawiedzie, należy bezzwłocznie wezwać lekarza.

Leczenie ogólne całkowicie zależy od natury choroby zasadniczej. We wszystkich przypadkach należy zachować rozsądny tryb życia przebywać często na świeżym powietrzu, brać letnie kąpiele, robić chłodne obmywanie, jadać lekkie a pożywne potrawy, przeważnie jarzyny, unikać alkoholu.

Na osoby ze słabym zdrowiem dobrze działają preparaty żelaza.

NERWOWY BÓL SERCA

Schorzenie to charakteryzuje się silny bólem w lewej okolicy piersi, rozpoczyna się w sercu i przechodzi na sąsiednie części ciała. Są one zupełnie podobne do wyżej opisanych kurczów serca i obejmują szczególnie lewe przedramię. Są one nadzwyczaj gwałtowne i doprowadzają chorego do stanu godnego pożałowania. Chory blednie, twarz mu się wykrzywia, na czoło występują krople zimnego potu, oddycha ciężko i ma uczucie, że za chwilę się udusi. Należy zauważyć, że organy oddechowe nie są bynajmniej zaatakowane, tylko gwałtowny ból serca zapiera oddech.

Ilość trwania takich ataków są różne. Sama choroba trwa całe lata, może jednak na dłuższy czas zupełnie ustąpić. Zapadają na nią ludzie w podeszłym wieku, i częściej mężczyźni niż kobiety, do czego przyczynia się nie właściwy tryb życia. Leczenie pojedynczych ataków jest takie samo jak przy kurczach serca.   

Rozszerzenie serca - przerost

              ROZSZERZENIE SERCA - PRZEROST

Jakkolwiek rozszerzenie serca jest w większości przypadków następstwem wady zastawek i innych mechanicznych przeszkód krwiobiegu, to występuje ono niekiedy także i bez widocznej przyczyny. Jego rozwojowi sprzyja zbytnie nadwyrężenie fizyczne, nadmierne jedzenie i picie, zwłaszcza piwa, a bardzo często silne, przeciągłe wzruszenia. Skutkiem gwałtownego wysiłku fizycznego może ono powstać nagle. Rozszerzenie serca występuje także niekiedy przy chorobach zakaźnych, kiedy to trujące wytwory przemiany materii (toksyny) zarazków chorobotwórczych osłabiają i zwątleją mięsień sercowy.

Zdarza się, iż rozszerzenie serca nastąpiło już z dawna, nie wywoławszy żadnych oznak chorobowych. Stopniowo ogarnia chorego osłabienie, dokucza mu krótki oddech, do czego przyłączają się omdlenia, aż wreszcie po dłuższym czasie występują oznaki zaburzenia wyrównawczego, jak przy wadzie zastawek sercowych ( pisałem o tym w poprzednim wpisie).

Jakkolwiek leczenie zaburzeń wyrównawczych jest identyczne z leczeniem wady zastawek, to należy je w początkowym stadium traktować z odrębnego punktu widzenia, przede wszystkim odpowiednio do ogólnego stanu organizmu. Ponieważ przy wszelkich zakłóceniach krwiobiegu wytwarza się bardzo nienormalny stosunek pomiędzy ilością krwi i soków ustroju z jednej, a siłą popędową serca z drugiej strony, to ograniczenie napojów i pokarmów płynnych wielce się może przyczynić do sprawieniu ulgi sercu. Niezależnie od tego należy dbać o wzmocnienie mięśnia, aby osiągnąć jego skurczenie. Doskonałym środkiem w tym w tym względzie są systematyczne, niezbyt męczące spacery.

Jeżeli chory cierpi na mało krwistość i osłabienie ogólne, to zaleca się dobre odżywienie i preparaty żelaza. Zawsze jednak należy wystrzegać się wysiłku i trzymać się spokojnego równego trybu życia i unikać napojów wyskokowych.

ZAPALENIE MIĘŚNIA SERCOWEGO.

Jak każde zapalenie, tak i zapalenie mięśnia sercowego bywa ostre i przewlekłe. Ostre (nagłe) jest objawem idącym w parze z zapaleniem wnętrza serca i polega na tworzeniu się drobnych ognisk ropnych, rozsianych po mięśniu sercowym. Towarzyszy mu silna gorączka ; leczy się je jak każde inne schorzenie gorączkowe ze szczególnym uwzględnieniem właściwości serca, stosując okład z lodem i digitalis – naparstnica. ( Dziś są już inne leki, bardziej lub mniej skuteczne ale decyduje o tym lekarz).

Zupełnie inaczej rzecz się ma z forma przewlekłą, wywołującą ściśle określone zmiany w mięśniu sercowym. Powstają tu stopniowo białawe plamy o zmiennych kształtach, rozsypane mniej lub bardziej obficie po całym mięśniu, zwłaszcza po lewej stronie serca. Plamy te noszą miano modzeli i są czymś w rodzaju blizn powstałych powstałych po zniszczonych włóknach mięsnych.

Jeżeli liczba i wielkość tych modzeli jest nieznaczna, to nie dają się one we znaki. O ile jednak zyskują na powierzchni i głębi, to stanowią bardzo poważny objaw. Te blaszki bliznowe występują wprawdzie na miejscu zniszczonych włókien mięśniowych, lecz nie są w stanie pełnić ich czynności. Stąd też mówi się, iż zdolna do pracy substancja sercowa stopniowo traci na sile i w końcu nie jest w stanie podołać swojemu zadaniu, skąd pochodzi silny zastój krwiobiegu na podobieństwo zaburzeń wyrównawczych, wywołanych wadą zastawek.

Przewlekle zapalenie mięśnia sercowego powstaje przypuszczalnie wskutek przeziębienia, uszkodzenia (upadek, uderzenia w piersi) wstrząsu nerwowego lub chorób zakaźnych. Najgłówniejszą jednak przyczynę stanowią prawdopodobnie zmiany w żyłach wieńcowych, wywołujące pogorszenie warunków odżywczych mięśnia. Znajdująca się w komorach serca krew nie ma nic wspólnego z odżywieniem mięśnia, posiadającego jak każdy inny narząd swe własne tętnice i weny.

Te zmiany a naczyniach krwionośnych serca zachodzą stosunkowo często i miewają rozmaite przyczyny. Tak więc np. choroby przemiany materii, jak dna i cukrzyca doprowadzają do choroby naczyń wieńcowych, jak również przewlekłe zapalenie nerek i podeszły wiek. Silne zmiany w ścianach naczyń krwionośnych wywołują też niektóre trucizny, zwłaszcza nadmiar alkoholu i palenie tytoniu oraz zatrucie ołowiem (ołowica) zachodzące w niezliczonej ilości wypadków.

Objawy przewlekłego zapalenia mięśnia sercowego są, jak to już zaznaczyłem, nadzwyczaj podobne do oznak wady zastawek. Leczenie jest podobne zarówno co do diety, jak i środków leczniczych. Obraz choroby odznacza się charakterystyczną cechą, jeżeli zachodzi silne zwężenie tętnic wiecowych. Chory doznaje zarówno meczących, jak i dotkliwych napadów znanych pospolicie pod nazwą dusznicy bolesnej.

Powstaje wtedy nagle silny ból o druzgocącej gwałtowności, promieniujący do lewego ramienia, lewego barku aż do samych pleców, trwający niekiedy kilka godzin. Przyłącza się do tego przygnębiające uczucie trwogi i silny niepokój. Po przejściu napadu pozostaje uczucie zupełnego zdruzgotania, po którym powoli przychodzą do siebie.

Napady te mogą występować pojedynczo z wielkimi przerwami, zdarza się jednak, że następują po sobie w bardzo krótkich odstępach czasu. Pomoc lekarska jest nieodzowna.